Türkiye’deki tarım dalına yönelik tehditler artıyor. Ocak ayından buyana Hindistan ve Çin başta olmak üzere Uzakdoğu ülkelerinden Türkiye’ye sokulmak istenen hastalıklı domates tohumları tıpkı vakitte tarımdaki rekabetin boyutunu da gözler önüne seriyor.
Geçtiğimiz haftalarda evvel Antalya Havalimanı akabinde da İstanbul Havalimanı’nda kaçak olarak sokulmak istenen 110 kilogram domates tohumu ele geçirilmiş, kelam konusu tohumlarda benekli mozaik virüsü ile kahverengi buruşuk meyve virüsü edilmişti. Hastalıklı tohum kaçaklığının son adresi ise bu defa Tayland oldu. Geçtiğimiz gün İstanbul Havalimanı’nda yapılan gümrük denetiminde, Tayland’dan getirilen kaçak domates tohumlarında Tobamovirüs saptandı. Birinci kere İsrail’de görülen ve seralardaki üretimi etkileyen Tobamavirüs’in domates üretiminin yanı sıra biber üretimini de sekteye uğrattığına dikkat çekilerek, “gıda güvenliği” uyarısı yapıldı.
SERALARDA YAYILMIŞTI
10 Ocak’tan bu yana gümrük kapılarında 6 kere virüslü domates tespit edildiğini gündeme getiren Besin Bülteni Yayın Yönetmeni-Araştırmacı Müellif İhsan Yılmaz, “Yedinci virüslü domates tohumu da İstanbul Havalimanı’nda tespit edildi. Neyse ki, Tayland menşeli 240 gram domates tohumunun yurda girişi engellendi. Virüslü domates tohumları, getirildiği ülkeye iade edildi” dedi. Tobamovirüs’ün birinci olarak 2014 yılında İsrail’de tespit edildiğini kelamlarına ekleyen Yılmaz, “Bu virüs domates meyvelerinde buruşuk kahverengi yahut sarı lekelere neden oluyor. Tobamovirüs, bir tarladaki bitkilerin yüzde 100’üne bulaşabiliyor. Virüs İsrail’de bir yıl içerisinde domates seralarına yayılmıştı” diye konuştu.
CİDDİ TAHRİBAT OLUR
Ankara Üniversitesi Besin Mühendisliği Kısmından Prof. Dr. Nevzat Atık ise virüslü domatesler üzerinden besin strateji ve güvenliğinin ehemmiyetine değinerek, “Türkiye’ye hastalıklı tohumları sokup, ziraî üretime darbe vurmak isteyen güçler olduğunu biliyoruz. Hastalıklı domates tohumları tespit edilmeyip, ekilmiş olsa, ekim alanlarında çok önemli tahribatlar olurdu” bilgisini verdi.
STRATEJİK ÖNCELİK
İstanbul Topkapı Üniversitesi Gastronomi Kısmı öğreti üyesi Prof Dr Aziz Ekşi de virüslü tohumların ekilmesi durumunda ülkedeki domates üretiminin olumsuz etkileneceğini lisana getirirerek, “Türkiye yılda 20 milyon ton domates üretiyor. Üretim kapasitesi olarak Çin ve Hindistan’dan sonra üçüncü sıradayız. Domates üretimi gerilediğinde çiftçiler güç durumda kalacağı üzere salça kesimi de sarsılır. Topraklarımızı virütik bulaşmadan muhafazamız, stratejik önceliklerden olmalı” ifadelerini kullandı.
PEŞ PEŞE YAKALANDILAR
Öte yandan İstanbul Havalimanı’nda 10 Ocak günü Çin menşeli 16.2 kg domates tohumunda, ToBRFV virüsü belirlenirken, 23 Ocak günü yeniden Çin menşeli 33.5 kg domates tohumunda, ToBRFV virüsü belirlendi. 10 Şubat tarihinde İstanbul Havalimanından Tayland menşeli 8 kilo 497 gr domates tohumunda ToBRFV tespit edilirken, tıpkı gün Çin menşeli 6 kilo 901 gr domates tohumunda da misal biçimde ToBRFV virüs saptandı. 13 Şubat günü ise Antalya Havalimanı’ndan girişi yapılmak istenen Çin menşeli 11.5 kg domates tohumunda virüslü domates tohumu yakalanırken, 15 Şubat tarihinde ise Hindistan menşeli 110 kg domates tohumunda benekli mozaik virüsü anlaşıldı. Virüslü tohumlar, getirildikleri ülkelere iade edildi.