Gazze Şeridi’nde geride kalan bir yılda 41 binden fazla kişinin vefatına neden olan İsrail taarruzları, birebir vakitte bölgeyi harabeye çevirdi. Birleşmiş Milletler (BM) bilgilerine nazaran yüzde 65’i yıkılan Gazze Şeridi’nin güç tesisleri, kanalizasyon sınırları, su arıtma tesisleri, hastaneleri, kamu binaları üzere kritik altyapısı büyük oranda yok olurken, yüzbinlerce konut da enkaza dönüştü. BM projeksiyonları, yaklaşık 2.3 milyon bireye mesken sahipliği yapan Gazze’de savaş bittiği andan itibaren yine inşa sürecinin 80 yıl kadar sürebileceğini ve on milyarlarca dolara mal olacağını öngörüyor.
ALTYAPI YERLE BİR
365 kilometrekarelik yüzölçümündeki bölge, dünyadaki en yüksek nüfus yoğunluğu olan yerlerden biri. İsrail’in ayırt etmeksizin gerçekleştirdiği ve kritik altyapıyı da gaye alan hücumları sonucunda hayatta kalan Filistinliler için Gazze Şeridi sözün tam manasıyla bir hayat gayreti alanına dönmüş durumda. Gazze’deki Medya Ofisi’nin açıklamalarına nazaran 3 bin 130 kilometrelik elektrik, 330 bin metrelik su, 655 bin metrelik kanalizasyon şebekesi ile 2 milyon 835 bin metrelik yol ağı İsrail taarruzlarında tahrip edildi. Altyapıdaki bu derece yıkımın yanı sıra İsrail’in insani yardımların bölgeye girişinde uyguladığı katı kısıtlamalar, Gazze’de en temel gereksinimlerin bile karşılanmasını engelliyor.
HAYALET BÖLGE
Söz konusu durum adeta hayalet bölgeye dönen Gazze’nin gelecekte yine inşa edilmesini de zorlaştırıyor. Katar merkezli Al Jazeera’nin Gazze Şeridi’nin savaştan evvelki ve sonraki uydu imajlarını bir ortaya getirdiği derlemesinde, bölgenin birçok noktasında mahallelerin büsbütün yerle bir olduğu, tarihi kiliselerin ve mescitlerin yıkıldığı, verimli tarım yerlerinin tahrip edildiği görülüyor. Gazze Medya Ofisi’nin verdiği sayılara nazaran 611 cami, 3 kilise, 201 kamu dairesi, 36 spor tesisi ve 150 binden fazla konut büsbütün yıkılırken, bir bu kadar yapı da aldığı hasar nedeniyle kullanılamaz hale gelmiş durumda. Fizikî yıkıma ek olarak Dünya Sıhhat Örgütü 10 binden fazla insanın cesetlerinin hâlâ enkazların altında olduğunu kestirim ediyor.
ÜÇ ETAPLI SÜREÇ
İsrail’in Gazze’ye akınları devam etse de mümkün bir barış durumunda bölgenin tekrar inşası başlı başına yeni bir sorun teşkil edebilir. Uzmanlar Gazze’nin tekrar yaşanabilir hale getirilmesinde insani gereksinimlerin acil sarfiyatımı, bölgenin temizlenmesi ve yine inşa olarak üç kademeli bir süreç öngörüyor. İsrail bombardımanı nedeniyle yerlerinden edilen yaklaşık 1.9 milyon insanın büyük çoğunluğunun barakalarda ve çadırlarda yaşadığına dikkat çeken uzmanlar, birinci basamakta bu bireylerin süreksiz barındırma merkezlerine nakledilerek besin, hijyenik ortam ve tıbbi yardıma erişimlerinin sağlanması gerektiğini vurguluyor.
42 MİLYON TON ENKAZ
Operasyonun ikinci etabında ise enkaz ve patlamamış mühimmatların bölgeden temizlenmesi gerekiyor. BM raporları 42 milyon tonluk enkazın 15 yıl kadar bir müddette temizlenebileceğini öngörüyor. Tekrar inşa kısmında ise öncelikli olarak hastaneler, güç tesisleri, su arıtma tesisleri üzere temel muhtaçlıkları karşılamaya yönelik altyapıya odaklanılması gerektiği belirtiliyor. BM raporlarında yine inşanın 80 yıla kadar sürebileceği öngörülüyor.